عصرایران ؛ جعفر محمدی - این یک باور دیرینه در میان ما ایرانیان است که اگر در ایام نوروز ، در پذیرایی از مهمانان ، آجیل وجود نداشته باشد ، برایمان «بد» است!

البته برای مردم مهمان نوازی مانند ایرانیان ، این «مسأله» عادی است. به همین دلیل است که اگر قیمت آجیل ، سر به فلک هم بگذارد ، ما ایرانی ها ، حتی به بهای زدن از شکم زن و فرزند هم که شده ، باید آن را تهیه کنیم تا آبروداری نماییم! حتی اگر در خانه هایمان ، فرزندان خود را از دست زدن به ظرف آجیل -مخصوصاً پسته هایش- منع کنیم و چشم غره رفتن مادر به کودکان که "ذلیل مرده! باز مهمون دیدی؟ دست به اون آجیل ها نزن" امری عادی باشد!

آجیل، نه کسی را سیر می کند و نه کسی از نخوردنش دچار سوءهاضمه می شود. آنچه حضور آجیل را در سبد خرید عید الزامی کرده است ، نگرانی از قضاوت قوم و خویش و دوست و آشناست که نکند بیایند و برود و بگویند که خانه فلانی آجیل نداشت یا اگر هم نگویند ، پیش خود فکر کنند که ما ، فقیر و ندار هستیم. 

اگر این تصور که نداشتن آجیل در سفره عید ، نشانه فقر است ، از بین برود ، آن الزام نه چندان مهم تاریخی(!) مبنی بر داشتن آجیل در عید نیز می تواند منتفی شود.

ما می توانیم ، امسال که قیمت آجیل بی قواره بالا رفته ، آجیل نخریم و به مهمانان مان بگوییم که "نه از سر نداری و فقر ، که به خاطر اعتراض به گرانی بی قاعده آجیل آن را نخریدیم.ما ، بخشی از جامعه هستیم و قرار نیست هر طور که خواستند با ما رفتار کنند و قرار نیست اجناس را به هر قیمتی که تحمیل کردند بخریم."

می توانیم برای گرم شدن محفل عیدمان ، تعریف کنیم که یک بار در آلمان ، شیر را بیش از حد متعارف گران کردند و مردم نیز ، بی آن که مانند برخی جوامع بدوی ، شلوغ و شورش کنند ، تنها کاری که کردند این بود که شیشه های شیر که توزیع کنندگان پشت در خانه هایشان می گذارند را برنداشتند... و چند روز بعد ، قیمت ها به حالت سابق برگشت.
و در ادامه می توانیم این "رفتار متمدنانه" را با "رفتار خشونت آمیز" سودانی ها مقایسه کنیم که در اعتراض به گرانی بنزین ، پمپ بنزین ها را آتش زدند و باز آن را با "رفتار نامعقول" خودمان مقایسه کنیم که وقتی چیزی گران می شود ، خریدمان را چند برابر می کنیم تا به گران کنندگان جایزه هم بدهیم! و این در حالی است که در قریب به اتفاق موارد ، کاستن یا قطع تنبیهی و موقتی خرید خیلی از اقلام ، ضرری به زندگی مان نمی زند ، همان طور که هیچ کدام از آلمانی ها ، با چند روز شیر نخوردن ، نمردند.
در همین عربستان هم سال گذشته ، مدتی مرغ گران شد و مردم با شعار "نمی خریم تا مرغ هایشان بگندد" مدتی مرغ نخریدند تا ارزان شد ولی در ایران ، مردم دنبال کامیون مرغ دویدند و تا جایی که می توانستند خریدند ؛ مقایسه تلخی است اما این دو اتفاق تقریباً در یک مقطع زمانی رخ دادند و عربستانی ها آن کردند و ما ایرانی ها این!

علت نداشتن آجیل در ایام عید امسال ، می تواند "فقر" نباشد ، بلکه "احساس مسؤولیت در قبال جامعه" باشد. در این صورت ، مهمانان ، نه تنها سوء ظن نخواهند داشت ، بلکه تحسین مان هم می کنند زیرا آنقدر درک و شعور دارند که بفهمند این مسؤولیت اجتماعی ،بسیار ارزشمندتر از شکستن چند تخمه و خوردن چند پسته است.

 اگر چیزی خارج از قاعده گران شود، در جوامع متمدن ، مردم "خردمندانه" آن را تحریم می کنند ؛ در جوامع عصبی ، "وحشیانه" شورش و خرابکاری می کنند و در جوامع احساساتی ، "حریصانه" می خرند... وقت آن است که ما نیز خردمندانه عمل کنیم.

همه ي تقصيرها را به گردن دولت مي اندازيم در حاليكه بيشتر تقصيرها به عهده ي خودمان است. اگر آجيل نخوريم نمي ميريم بلكه سالمتر هم مي مانيم. دكترها اين را مي گويند. پس براي چيزي كه دو جانبه ضرر دارد چرا اين همه حرص مي ورزيم و چشم و هم چشمي مي كنيم.

موقعي كه هر خانواده چندين برابر نياز خود آجيل مي خرد و انبار مي كند دولت چه كند؟ موقعي كه در اين وانفساي گراني همه به خريد اتومبيل و همچنين تعويض و جابجايي خودرو رو آورده اند دولت چه كند؟ منصف باشيم. عامل اصلي گراني ها خود ما هستيم و تا خود را اصلاح نكنيم دولت هيچ كاري نمي تواند بكند.